nowy model posiada doskonałe silniki zarówno, jeśli chodzi o osiągi, jak i oszczędne zużycie paliwa, sprawdzające się w mieście i poza nim.
Mamy więc dwie jednostki benzynowe 1.1 o mocy 54 KM i 1.2 o mocy 60 KM, obydwie ośmiozaworowe z rodziny Fire, która szczyci się wyprodukowaniem do dnia dzisiejszego ponad dziesięciu milionów silników. Trzecia jednostka to 1.3 16v Multijet o mocy 70 KM, czyli najlepsze, co może zaoferować inżynieria samochodowa w dziedzinie małych silników wysokoprężnych.
Zróżnicowana gama jednostek napędowych stanowi odpowiedź na każdą potrzebę. A co więcej odzwierciedla rosnącą wrażliwość na ochronę środowiska. Wszystkie silniki nowego Fiata Panda spełniają bowiem wymogi emisji przewidziane normą Euro 3 lub Euro 4 (w zależności od rynku).
Idealny w mieście silnik Fire 1.1 8v o mocy 54 KM. To sprawdzony i niezawodny silnik, który znalazł już zastosowanie w innych popularnych modelach, takich jak Seicento i poprzedni model Panda. Krzywa momentu obrotowego gwarantuje przyjemną jazdę w mieście bez uszczerbku dla zużycia i osiągów, dzięki którym silnik ten plasuje się w czołówce swojej kategorii.
Nowoczesny i zwinny, posiada 4 cylindry typowe dla rodziny Fire. Osiąga moc 54 KM (40 kW) przy 5000 obr/min, a maksymalny moment obrotowy wynosi 9 Nm (88 kgm) przy 2750 obr/min. Rezultat: doskonałe przyspieszenia (w 15 s rozpędza się od 0 do 100 km/h) i prędkość maksymalna 150 km/h.
Skok i średnica wewnętrzna – 72 x 70 mm. Głowica ma dwa zawory na cylinder, z rozrządem na jeden wałek w głowicy, napędzany paskiem zębatym. Popychacze są napędzane bezpośrednio. Korpus jest żeliwny, głowica cylindrów aluminiowa, a miska olejowa z blachy stalowej. Przy pojemności 1108 cm3 system smarowania jest z wymuszonym obiegiem i pompą zębatą oraz filtrem „full-flow”.
Mamy więc do czynienia z koncepcją, która godzi szczególną misję tego silnika z oszczędną eksploatacją, niskim poziomem emisji oraz zużycia paliwa.
W cyklu mieszanym silnik 1,1 zużywa 5,7 l/100 km, jest to absolutnie doskonały wynik. Bardzo niskie jest także zużycie paliwa w mieście (7,2 l/100 km) oraz poza miastem (4,8 l/100 km).
Komfort i żywiołowy charakter: silnik Fire 1.2 8v o mocy 60 KM. Sprawdzony i niezawodny silnik Fire 1242 cm3 pojawia się w nowym Fiacie Panda po przejściu całej serii udoskonaleń, których celem było uczynienie go mistrzem oszczędności w zużyciu paliwa, bez uszczerbku dla osiągów.
Jednostka osiąga moc 44 kM (60 kW) przy 5000 obr/min i pozwala uzyskać prędkość maksymalną 155 km/h. To jednak nie wszystko. Nowy Fiat Panda wyposażony w silnik 1.2 8v wyróżnia się w swojej klasie z dwóch powodów. Przede wszystkim ze względu na 5,6 litrów spalanych na każde sto kilometrów w cyklu mieszanym, co daje jeden z najlepszych wyników w tej kategorii. Doskonały jest także czas przyspieszenia, który od 0 do 1000 m wynosi zaledwie 36 sekund. Fakt ten staje się szczególnie istotny, jeśli weźmiemy pod uwagę jak niewielkie jest zużycie paliwa. Jest to zasługa misji, jaką wyznaczono tej jednostce napędowej, która ma uzyskać duży moment obrotowy przy małych obrotach (co sprzyja między innymi przyjemności i elastyczności jazdy), natomiast przełożenia zostały dobrane właśnie tak, aby sprzyjać ograniczeniu zużycia. Stąd moment obrotowy 102 Nm (10,4 kgm) przy 2500 obr/min i zużyciu paliwa 7,1 l/100 km (cykl miejski), 4,8 l/100 km (cykl poza miejski) i 5,6 l/100 km (cykl mieszany). Osiągi zarejestrowane ze skrzynią biegów Dualogic wynoszą odpowiednio: 6,8 l/100 km, 4,6 l/100 km i 5,4 l/100 km.
Wyniki te są bardzo interesujące zwłaszcza, że uzyskano je dzięki skutecznym modyfikacjom Zastosowano na przykład nowe kanały ssące zbieżne/ rozbieżne oraz nowe kształty krzywek, które optymalizują dynamikę silnika, dając również lepsze osiągi. Kierując się obniżeniem zużycia paliwa, technicy zastosowali np. czujnik detonacyjnego spalania, który lepiej steruje wyprzedzeniem zapłonu w każdych warunkach, a przede wszystkim, system wtryskowy wielopunktowy i sekwencyjny Marelli I.A.W., jeszcze do niedawna zarezerwowany dla modeli z bardziej wyrafinowanymi jednostkami napędowymi.
Pod względem osiągów należy podkreślić zastosowanie specjalnie opracowanego elektronicznego systemu sterowania bazującego na centralce elektronicznej Marelli nowej generacji, która porozumiewa się z przyrządami elektronicznymi pojazdu za pomocą linii szeregowych.
Użytkowanie samochodu jest przyjemniejsze również dzięki optymalnym osiągom układu ssącego i wydechowego; idealnemu dopasowaniu luzów pomiędzy wałem korbowym a korpusem silnika, skomputeryzowanej selekcji łożyska wału korbowego; specjalnej instalacji jednostki we wnęce silnika. W ten sposób zredukowano do minimum przenoszenie wibracji z silnika na karoserię. Mówiąc dokładniej zastosowano rozwiązanie polegające na mocowaniu silnika opartym na punkcie ciężkości, które składa się z dwóch elastycznych i łącznika reakcyjnego, służącego jako cięgno, w którym nowe wsporniki są dopasowane do osi przechodzącej przez środek ciężkości silnika w taki sposób, aby uzyskać siły reakcji przy zerowym ramieniu.
Jest to silnik wydajny i czysty. Z punktu widzenia ekologii jednostka 1.2 8v może się pochwalić konwerterem katalizatora umieszczonym we wnęce silnika i przymocowanym do kołnierza kolektora wydechowego. W tej pozycji urządzenie okazuje się bardzo skuteczne, ponieważ osiąga wyższe temperatury w krótszym czasie, a tym samym redukuje poziom emisji również w fazie rozgrzewania silnika. Uzupełnieniem elementów, których przeznaczeniem jest maksymalne obniżenie wpływu na środowisko, jest instalacja zasilająca paliwo typu „returnless”.
I wreszcie, aby zwiększyć niezawodność jednostki zastosowano nowy obwód sterowania organami pomocniczymi ze zintegrowanym wspornikiem z „aluminium typu squeeze casting” (modelowanym komputerowo) oraz napinacz automatyczny typu „low torque”.
Silnik wysokoprężny jutra: 1.3 16v Multijet o mocy 70 KM. W nowym Fiacie Panda zastosowano silnik 1.3 16v Multijet, najmniejszy i najnowocześniejszy silnik wysokoprężny z bezpośrednim wtryskiem „Common Rail” drugiej generacji.
Jednostka 1.3 16v Multijet posiada 4 cylindry przy pojemności 1248 cm3, średnicy wewnętrznej równej zaledwie 69,6 mm i „długim” skoku 82 mm. Na cylinder przypadają cztery zawory uruchamiane bezpośrednio przez podwójny wałek na głowicy. Moc maksymalna wynosi 70 KM (51 kW) przy 4000 obr/min i moment obrotowy 145 Nm (14,8 kgm) przy zaledwie 1500 onr/min.
W sumie silnik 1.3 16v Multijet to prawdziwy majstersztyk technologii w miniaturze: wraz z wszystkimi swoimi elementami waży tylko 130 kg; ma małe gabaryty, długość 50 centymetrów i wysokość 65 cm; a rozkład komponentów został tak opracowany, aby zajmował jak najmniej miejsca; gwarantuje te same osiągi co większe jednostki, ponieważ nie został „zredukowany”, lecz „zminiaturyzowany”.
Zaprojektowany według kryteriów opartych na maksymalnej racjonalizacji, wydajności i niezawodności, silnik ten jest najmniejszą jednostką wysokoprężną czterocylindrową „Common Rail” obecną na rynku. Jako jedyny potrafi pomieścić w cylindrze o średnicy poniżej 70 milimetrów aż sześć detali o „normalnych” wymiarach, czyli cztery zawory, wtryskiwacz i świecę żarową.
Dopełnieniem wizerunku tego prawdziwego leadera miniaturyzacji jest kolejny rekord: największa moc. Pomimo bardzo małej pojemności skokowej 1248 cm3, mały Multijet wychodzi zwycięsko z porównania ze wszystkimi „małymi Dieslami” posiadającymi turbinę o stałej geometrii, dostępnymi dzisiaj na rynku. Również z tymi najszlachetniejszymi. Wystarczy powiedzieć, że w stosunku do silników benzynowych od 800 do 1500 cm3, ma najlepsze osiągi, jeśli chodzi o: moc – 41 kW/l i moment – 116 Nm/l.
Kompaktowy i technologicznie zaawansowany nowy silnik daje nie tylko doskonałe wyniki, ale jest praktycznie „wieczny”. Jednostkę 1.3 16v Multijet, zaprojektowano bowiem nie na standardowe 150.000, lecz aż na 250.000 km. Pomimo długiej żywotności nie wymaga żadnej zaplanowanej konserwacji komponentów mechanicznych (nawet standardowej wymiany paska po 80.000 km). A odstępy czasowe pomiędzy kolejnymi wymianami oleju wydłużają się z 20 do 30.000 km. W grę wchodzi oczywiście olej o niskiej lepkości (czyli „fuel economy”) i przyjazny dla środowiska.
Na tym jednak nie koniec. Silnik 1.3 16v Multijet ma także misję ekologiczną, ponieważ już dzisiaj spełnia limity emisji normy Euro 4, która wchodzi w życie dopiero w 2006 roku. Co więcej jest to jeden z niewielu silników na świecie, które uzyskały ten wynik bez stosowania skomplikowanego urządzenia do oczyszczania spalin, jakim jest filtr cząstek stałych. Jest to w konsekwencji silnik niezwykle czysty: poziom emisji cząstek stałych jest niższy nawet od tego, który przewiduje norma Euro 4.
Poza tym, osiągi nowego Fiata Panda wyposażonego w silnik 1.3 16v Multijet są rewelacyjne: prędkość maksymalna wynosi 160 km/h, natomiast aby przyspieszyć od 0 do 100 km/h potrzeba tylko 13 sekund. Samo zużycie paliwa jest jednym z najlepszych w tym segmencie: 5,4 l/100 km w cyklu miejskim, 3,7 l/100 km w poza miejskim i 4,3 l/100 km w cyklu mieszanym.
Jednostka 1.3 16v Multijet stanowi zatem olbrzymi przeskok technologiczny, dzięki któremu Fiat będzie mógł wykorzystać rosnące zainteresowanie silnikami wysokoprężnymi, głównie tymi najmniejszymi. Dzięki małej pojemności i wadze, zredukowanym emisjom i korzystnemu stosunkowi osiągów do zużycia, udziały w rynku silników Diesla zdecydowanie rosną również w niższych segmentach: jeszcze w ’97 wynosiły 5%, dzisiaj stanowią prawie 20%, a w ciągu najbliższych trzech lat powinny dojść do 30-40%.
Oznacza to, że w najbliższych latach na rynku znajdzie się w szybkim czasie 1.500.000 silników tego typu. Znaczna część tej liczby może należeć do nowego Fiata Panda wyposażonego w zaawansowaną jednostkę 1.3 16v Multijet. Jeśli tak się stanie, to według zasady, iż produkt tworzy rynek, Fiat – dzięki historii silników wysokoprężnych – raz jeszcze zostanie głównym bohaterem ewolucji rynku, gotowym sprostać swoimi modelami nowym trendom, do których powstania sam się przyczynił.
Dla klienta, cała technologia zamknięta w małym silniku 1.3 16v Multijet przekłada się na redukcję zużycia paliwa oraz obniżenie emisji przy jednoczesnym wzroście mocy i momentu obrotowego. Nie zapominając o takich aspektach jak:
- zdecydowana redukcja poziomu hałasu (wyobraźcie sobie wybuchy w cylindrze jako uderzenie bębna: mniej hałaśliwe są trzy uderzenia w mały bęben niż jedno uderzenie w duży);
- większy komfort: mniejsza masa oznacza mniej wibracji;
- przyjemność i elastyczność jazdy dzięki idealnemu narastaniu momentu (co gwarantuje możliwość lepszej, stopniowej kontroli spalania);
- elastyczność i natychmiastowa reakcja jednostki wysokoprężnej, która coraz bardziej przypomina silniki benzynowe pod względem osiągów (na przykład, nie następuje już „odcięcie” paliwa niewiele powyżej 4000 obr/min);
- ekologia, silnik ten osiąga bowiem jeszcze lepsze wyniki pod kątem największej zalety silników Diesla czyli zużycia, redukując do minimum ich podstawową wadę jaką jest emisja cząstek stałych.
Niezawodne i nowoczesne skrzynie biegów. Do gamy silników proponowanych w nowym Fiacie Panda, dobrano ofertę niezawodnych skrzyń biegów, solidnych i nowoczesnych, z których jedna to pięciobiegowa przekładnia mechaniczna, a druga to sekwencyjna jednostka automatyczna.
Skrzynia mechaniczna w wersji pięciobiegowej dostępna jest w połączeniu z wszystkimi trzema silnikami. Urządzenie może przekazywać moment obrotowy aż do 14,8 kgm i charakteryzuje się małymi gabarytami oraz znakomitą możliwością manewrowania drążkiem zmiany biegów. Tę cechę uzyskano między innymi dzięki zmniejszeniu bezwładności tarczy napędzanej sprzęgła oraz wprowadzeniu nowych uszczelnień. Konfiguracja skrzyni jest poprzeczna z dwoma wałkami w pozycji kaskadowej, natomiast sterowanie biegami następuje w czterech płaszczyznach selekcji.
Ponadto sterowanie jest zewnętrze z podwójną linką, co zatrzymuje wibracje powodowane działaniem silnika i zapobiega ich przenoszeniu na dźwignię zmiany biegów. Koła zębate mają uzębienie o wysokim pokryciu, a przełożenia piątego biegu i redukcji końcowej zostały specjalnie przygotowane już po obróbce termicznej (mniejszy poziom hałasu). Lekkie i bardzo skutecznie pochłaniające hałasy przekładnie, zostały opracowane metodą obliczeń strukturalnych gotowych elementów (Finite Element Method).
Na koniec, przekładnia mechaniczna nowego Fiata Panda dysponuje mechanizmem „wciskowym”, który zapobiega niepożądanym włączeniom wstecznego biegu.
Na osobne omówienia zasługuje skrzynia biegów Dualogic, prawdziwy klejnot inżynierii. Dostępna począwszy od początku 2004 roku, obok skrzyni mechanicznej na wyposażeniu wersji 1.2 8v, charakteryzuje się innowacyjnym systemem przekładniowym. Polega on na sterowaniu typu elektrohydraulicznego, automatyzuje polecenia sprzęgła i dźwigni zmiany biegów, zachowując jednocześnie wszystkie zalety sprzęgła suchego i skrzyni mechanicznej (ciężar, zwinność i niezawodność, niskie zużycie energii).
Wyrafinowany system, który z jednej strony poprawia osiągi komponentów ręcznej przekładni mechanicznej; z drugiej zaś, zwiększa bezpieczeństwo jazdy za pomocą systemu kontroli, który zapobiega pomyłkom kierowcy i uniemożliwia mu błędne manewrowanie przekładnią.
Istnieją dwa tryby działania: półautomatyczny i automatyczny. Pierwszy stosuje bardziej złożone strategie kontroli, aby zapewnić maksymalne osiągi zarówno przy silnikach benzynowych jak i wysokoprężnych. Włączanie biegów następuje za pomocą dźwigni umieszczonej na desce rozdzielczej. Ponieważ nie ma pedału sprzęgła, poszczególne funkcje zachodzą jedynie poprzez przesuwanie drążka zmiany biegów: do przodu, aby przejść na wyższy bieg (w kierunku symbolu „+”), do tyłu aby go zredukować (w stronę symbolu „-„). Wystarczy zwykły impuls, aby przekładnia dokonała zmiany biegu w sposób precyzyjny i natychmiastowy.
Oto, w jaki sposób bardziej szczegółowo działa przekładnia Dualogic w trybie półautomatycznym. Sygnały elektryczne dochodzą do centrali kontrolnej poprzez CAN (Controller Area Network) i mogą być zebrane w dwie duże grupy. Z jednej strony mamy dane pochodzące z obszaru skrzyni biegów, pozwalające na określenie pozycji biegu, selekcji, sprzęgła, siły nacisku zestawu hydraulicznego, a także prędkości obrotowej sprzęgła. Z drugiej, mamy wszystkie sygnały docierające z innych systemów nowego Fiata Panda (na przykład silnik i układ hamulcowy), które pomagają określić w sposób precyzyjny i powtarzalny zmianę biegu.
Bazując na tych dwóch grupach informacji, system Dualogic pozawala sterować, zarówno w trybie ręcznym jak i automatycznym, wygodną i typowo sportową zmianą biegów, interpretując tym samym potrzeby kierowcy poprzez analizę pozycji pedału przyśpiesznika (pojmowanej jako poszczególne polecenia, stosownie do rosnącego nacisku) oraz ilość obrotów silnika.
Po uruchomieniu nowego Fiata Panda, nacisk na pedał hamulca potwierdza w systemie obecność prowadzącego za kierownicą i pozwala na włączenie pierwszego biegu lub biegu wstecznego (w razie śliskiej nawierzchni, aby ruszyć do przodu można włączyć drugi bieg). Ponadto, aby zagwarantować bezpieczeństwo i zapobiegać niepożądanym poleceniom zmiany biegu, system czuwa nad tym, aby włączyć bieg jałowy, gdy silnik jest jeszcze włączony, a otwarto drzwi. Skrzynia typu Dualogic, zapobiega także błędom, które mogłyby uszkodzić silnik lub skrzynię biegów sygnalizując sytuacje awaryjne lub niedopuszczalne manewry za pomocą sygnałów wzrokowych i dźwiękowych.
Przejdźmy teraz to automatycznej funkcji systemu Dualogic, który dysponuje dwoma trybami: Normal i Economy. Dzięki pierwszej funkcji uzyskuje się idealny komfort jazdy, zapewniając jednocześnie idealne przełączanie biegów w każdych warunkach. Zastosowanie trybu Economy, ma natomiast na celu zredukowanie zużycia paliwa bez uszczerbku na jakości i komforcie jazdy.
W obydwu trybach, system czuwa nad wydłużeniem najdłuższego przełożenia po osiągnięciu maksymalnego momentu obrotowego i mocy. W trybie automatycznym system rozpoznaje ponadto nachylenie nawierzchni drogi (poprzez specjalny algorytm oprogramowania) i zmienia moment przełączenia biegu tak, by uzyskać najlepszy kompromis pomiędzy potrzebami kierowcy, nachyleniem terenu a sytuacją pojazdu (prędkość i obroty silnika). Inną cechą szczególną Dualogic jest zdolność oceny zmniejszającej się prędkości pojazdu i dostosowanie do niej redukcji biegów. Na przykład w funkcji półautomatycznej system umożliwia redukcję przede wszystkim w trakcie sportowej jazdy, gdy kierowca wymaga niższego biegu, by sprawnie wejść w zakręt. Natomiast w trybie automatycznym system wyprzedza redukcję biegów, aby prowadzący miał do dyspozycji najodpowiedniejszy bieg i mógł zachować pożądany poziom komfortu i oszczędności paliwa.
W efekcie, system Dualogic to najlepsze rozwiązanie dla tych, którzy preferują jazdę z automatyczną skrzynią biegów, nie rezygnując z wrażeń i dobrej zabawy, jakie daje przekładnia ręczna.
źródło: Fiat
Redaktor naczelny portalu motoryzacyjnego 7dosetki.pl. W branży motoryzacyjnej praktycznie od dziecka. Odpowiada za całą część merytoryczną i plan redakcyjny na portalu.
